سفارش تبلیغ
صبا ویژن
 
شهرستان مشگین شهر

 

 مقبره شیخ حیدر این بنا منصوب به شیخ حیدر پدر شاه اسماعیل اول بوده ، مقبره یاد شده از قسمت بیرون به شکل برج

 مدور و از قسمت درون به شکل 12 ضلعی و در دو طبقه قسمت زیرین سردابه و قسمت فوقانی بصورت برج مدور با ارتفاع 5/18 متر و قطر 5/10 متر میباشد . این بنا از خارج با کاشیهای فیروزه ای رنگ معقلی به ایات 27،28،29 سوره فتح و همچنین لفظ جلال اله در اشکال مختلف و با خطوط کوفی بنائی مزین شده است در مورد قدمت بنا و تاریخ احداث آن اظهارات گوناگونی ابراز شده است که دونالد ویلبر معتقد است این بنا از آثار قرن هفت و هشت هجری قمری است و در دوره صفویه به تکمیل و کاشیکاری آن همت گماشته اند با توجه به تخریب کتیبه برجا مانده مقبره هیچ سند و مدرکی دال بر احداث این بنا در دست نبوده که در سالهای اخیر توسط آقای قوچانی کارشناس سازمان میراث فرهنگی کشور کتیبه موجود بر سر در ورودی این برج بازخوانی شده که آنرا به سال 731 هجری قمری یعنی دوره حکومت ابو سعید بهادر خان آخرین حکمران سلسله مغول درایران نسبت میدهد . و این بنا در تاریخ 18/4/1311 هجری شمسی تحت شماره 184 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و در سال 1380 طرح ساماندهی حریم بقعه شیخ حیدر در جلسه هیئت دولت به تصویب رسیده و این طرح شامل سه مرحله کلی تملک ،مرمت و اجرا . قسمتهای اجرا شده و یا در حال اجرا شامل رواقها ، مسجد جنت سرا ، موزه ،اداره ، قسمت تجاری و پارکینگ ، فروشگاه زنجیره ای ، سالن نمایشگاه کتاب ، سالن نمایشگاه صنایع دستی ، سالن آمفی تئاتر ، سالن پذیرایی ،فضای ارتباطی و مصلی میباشد .

 

قلعه قهقهه

قلعه قهقهه در دهستان یافت از دهستان های بخش مرادلو و در نزدیک روستای کنچوبه و قره آغاج بوده و در فاصله 80 کیلومتری شمال مشکین شهر قرار دارد. قلعه قهقهه در منطقه قره داغ و با ارتفاع تقریبی 1200 متر از سطح دریا، دیوارهای بلند طبیعی و در میان صخره ها واقع شده است. دور تا دور قلعه پرتگاه خطرناک و عمودی شکل طبیعی بوده که گویی به دست بشر صخره ها پیرایش یافته است.
وقایع و حوادثی که مورخین در مورد قلعه قهقهه ذکر کرده اند بیشتر مربوط به دوران صفویه است اما این بدان معنی نیست که قلعه در دوره صفویه ساخته شده است. طبق تحقیقات باستان شناسی به عمل آمده استقرار در این قلعه به دوران قبل از اسلام می رسد.
از سال 1380 با همت مدیران میراث فرهنگی استان و میراث فرهنگی شهرستان در جهت احیاء و مرمت قلعه گام های مؤثری برداشته شده که اصلاح مسیر صعود به قلعه و مرمت سر در ورودی آن از جمله این اقدامات اساسی و حفاظتی است.
کاوش های باستان شناختی قلعه جهت دسترسی به پلان تاسیسات درون قلعه و مرمت برج ها و باروهای دفاعی آن از جمله برنامه های آتی میراث فرهنگی است.
راه ورودی این قلعه از ضلع شمالی آن می باشد که به عنوان یک قلعه نظامی مطرح بوده است.
در دو طرف دروازه ورودی دو برج قرار دارد. عرض در ورودی 5/2 متر است و از جنس سنگ و آجر با طاق هلالی شکل که هنوز هم پابرجاست.
این قلعه محل زندانی شدن فرزندان شاه طهماسب صفوی از جمله اسماعیل میرزا بوده است وشیخ احمد گیلانی نیز در این قلعه زندانی بوده و سروده شیخ احمد گیلانی در زندان قهقهه که به شاه طهماسب ارسال نموده بدین وصف میباشد .

از گردش چرخ واژگون می گریم و از جور زمانه بین که چون می گریم

با قد خمیده چون صراحی شب و روز در قهقهه هم لیک خون می گریم

جواب شاه طهماسب:

آن روز که کار تو همه قهقهه بود با رای تو رای سلطنت صد مهه بود

این روز در این قهقهه با گریه بساز کان قهقهه را نتیجه این قهقهه بود 


کهنه قلعه این قلعه در منطقه ای بر روی تپه طبیعی در قسمت غرب رودخانه خیاو چاری قرار دارد ارتفاع تقریبی آن 1416 متر از سطح آبهای آزاد و در طول جغرافیایی 47 درجه و 41 دقیقه و 22 ثانیه و 2 صدم ثانیه و عرض جغرافیایی 38 درجه و 24 دقیقه و 12 ثانیه در ضلع شمای دروازه اردبیل با بنای تقریباً مستطیل شکل بطول 250 متر و عرض 102 متر با مصالح سنگ ،چینه ،خشت خام با ملات گلی در ادوار مختلف ساخته شده و چندین بار مرمت و بازسازی شده است بنای اولیه این قلعه در شاپور دوم ساسانی در سال 337 میلادی بدستور نرسه هرمز حکمران ساسانی در خیاو به مدت 6 سال ساخته شده است وجود سنگ نبشه ای به خط پهلوی ساسانی در جبهه شمالغربی این بنا در فاصله 150 متری در آبراهه خیاو چایی واقع شده است، تاریخ بنایان گذاری قلعه را تا دوره ساسانی عقب برد ولی متلسفانه سنگ نبشته مزبور بر اثر عوامل طبیعی و انسانی تخریب و از بین رفته است و در سال 1345 توسط آقای کام بخش فرد باستانشناس زبر دست ایرانی شناسایی و تحت شماره 618 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است . مرمت و گمانه زنی فصل اول گروه باستانشناسی به سرپرستی آقای علی ولی نوری در سال 1366 بمدت 25 روز در کهنه قلعه انجام گرفت و در کاوشهای فصل دوم گروه باستانشناسی به سرپرستی آقای عقیل عابدی در سال 1367 در کهنه قلعه با وجود دیواری بزرگ در ضلع شرقی از نوع بقایای معماری سنگی و چینیه ای پی برده که در مدت خاکبرداریهای این فصل حدود 20 متر از طول دیوار مشخص شده و پهنای دیوار مزبور به عرض 10/2 متر میرسد . آن بخش از دیوار سنگی که تا اینجا شناخته شده ، نقشه آن منطبق با نقشه فعلی قلعه نیست و این موضوع بیانگر این است که دیوار قلعه ساسانی در این بخش براثر عوامل گوناگون فرو پاشیده و در بازسازی و یا بنیانگذاریها نقشه قلعه اندکی کوچکتر شده است در کاوشهای باستانشناختی در کهنه قلعه نشانه های از مواد فرهنگی سفالهای دست ساز و چرخ سازبرنگ نخودی و خاکستری و فلز مفرغ مربوط به عصر آهن سه بدست آمدت که منسوب به اقوامی است مشهور به اورارتور که در آستانه شکل گیری دولت ماد و در مواردی حتی پیش از آن در بیشتر نقاط آذربایجان که نشانه های از فرهنگ و تمدن آنها مشاهده شده است . در منابع یاد شده تاریخی که نادرشاه افشار هنگام بازگشت از دشت مغان مدتی در این قلعه اقامت داشته و این گفته تاریخی میرساند که قلعه یاد شده در حدود 300 سال پیش معمور و پابرجا بودن و در زمان قاجاریه و حتی دوره پهلوی اول بصورت پادگان سواره نظام استفاده میشده است

سنگ نبشته پهلوی ساسانی
 
در نزدیک مشکین شهر و در دامنه شمالی قله سبلان در دره ای در کنار رودخانه خیاو سنگ نبشته ای به نام (سورشن داش) در سال 1345 کشف گردید که در 21 سطر برسینه سنگی عظیم نقر گردیده است، مشرف بر همین کتیبه قلعه ای بشکل مستطیل و تقریبا 230*110 متر طول و عرض وجود دارد که آثار فعلی مربوط به دوران اسلامی است و احتمالا بایستی در زیر آن آثار دوره ساسانی وجود داشته باشد، آقای دکتر گیردگروپ آلمانی این کتیبه را خواند.
1. از سطر اول تا سطر سوم تاریخ است. ماه هفتم و بیست و هفتم سال سلطنت اپور دوم ساسانی (267 سال پیش از اسلام)
2. از سطر 9-3 کتیبه از شخصی بنام ناسره هرمزد شهردار و حکمران یاد شده که 6 سال برای ساختن قلعه کار کرده است.
3. از سطر 9 تا 12 اندرز است، ناسره هرمزد در آن متذکر شده که شهریاران و بزرگان این اندرز را بخوانند.
این کتیبه به علت مکان و زمانش و چون درآذزبایجان پیدا شده است اهمیت بیشتری دارد و پیش از آن کتیبه ای ساسانی در آذربایجا پیدا نشده است. در این کتیبه یک سبک نقاشی بخصوصی دیده می شود و احتمالا از علایم خانوادگی بوده است.
طرح پیشنهادی احیاء و مرمت اثر:
- احداث یک سایبان سوله ای شکل به منظور جلوگیری از تخریب بیشتر و نابودی کامل آن و حفظ سنگ سورشن داش.
- تهیه یک نسخه کپی از سنگ نبشته جهت نگهداری و مطالعه در موزه مشکین شهر ضرورت دارد.
- تهیه یک نسخه سنگ نبشته بروی یک سنگ شبیه سنگ اصلی از لحاظ جنس و شکل.

 سایر آثار تاریخی منطقه مشکین شهر :دیو قالاسی در 5 کیلومتری روستای کویج
روستای تاریخی انار

قلعه ارشق در 30 کیلو متری شمالغربی مشکین شهرو در 2 کیلو متری شرق روستای دوست بگلو

مقبره سید سلیمان در شهر فخرآباد  مقبره سید جعفر در روستای انار

قبرستان تاریخی انارحمام عدل

غار تاریخی لاهرود کاروانسرای قانلی بولاغ

 چنار کهنسال اُنارپل تاریخی دوجاق

(شهریری )

   
این محوطه در منتهی الیه دشت مشگین شهر و به فاصله 65 کیلو متری شمالغربی مرکز استان و در 35 کیلو متری شرق شهرستان مشکین شهر و در 2 کیلو متری شمال روستای پیر ازمیان و از توابع بخش مشکین شرقی واقع شده است این محوطه مشتمل بر :
الف : قلعه وسیع با دیوار دفاعی سنگی از نوع خشکه چین
ب: محلی در ارتباط با برگزاری آیین های مذهبی بنام مکتب اوشاقلاری ،دارای فضاهای معماری با دیوارهای سنگی از نوع استلهای منقوش به شکل انسان
ج: گورهای باستانی متعدد از نوع کلان سنگی– گورکان – دایره ای شکل مگالتیک – صخره ایکه حدود 450 گور در این محل شناسایی شده است که این گورها در ابعاد گوناگون و متفاوت میباشد کوچکترین آنها 3/2 متر و بزرگترین آنها 8/2 متر میباشد
د: غار باستانی و تپه های متعلق به دوره های مختلف در محوطه
لازم به یاد آوری است محوطه شهر یری قبلا به سال 1978 ق .م توسط هیئت چارلز برنی شناسایی و بررسی شده است وی معتقد است بعضی آثار تا هزاره سوم قبل از میلاد ، عصر آهن ، سفال خاکستری و نخودی و نارنجی قرار میگیرد .
چارلز برنی تاریخ اکثریت گورهای این محل را هزاره دوم و اول قبل از میلاد می داند . همچنین با این تاریخ این محوطه را تا هزاره سوم متحمل میداند ولی آثاری از سکونت عصر برنز شناسایی نکرده است طی کاوشهای که توسط هیئت دکتر نوبری در آذر 1382 در این محل صورت گرفت اشیای با ارزش از داخل گورها کشف گردید



موضوع مطلب :


چهارشنبه 87 آذر 27 :: 6:47 عصر ::  نویسنده : داود مینایی

درباره وبلاگ

((مشگین شهر دیار عاشقان طبیعت)) لطفا بالینک کردن و نظرات و پیشنهادهای خود مارا یاری فرمایید.
آرشیو وبلاگ
طول ناحیه در قالب بزرگتر از حد مجاز
آمار وبلاگ
بازدید امروز: 65
بازدید دیروز: 20
کل بازدیدها: 272353

دریافت همین آهنگ
آموزش نو (تولید محتوای الکترونیکی،هوشمندسازی،دانلود )